Ata Doğruel’in 40 gün / 960 saat boyunca karanlık bir odada yaşadığı ve ışığa yalnızca ziyaretçiler mum getirdiğinde erişebildiği performansı, toplumsal yaşam ve sosyal ilişkilerin yanı sıra bedensel, ruhsal ve zihinsel sınırlar ve değişimler üzerine gözlem yapma fırsatı sunuyor.
Performistanbul işbirliğiyle, Simge Burhanoğlu küratörlüğünde gerçekleşen “Işık Kaynağı”, TEPTA sponsorluğuyla, 7 Kasım - 17 Aralık 2022 tarihleri arasında 7 gün 24 saat OMM’da.
Ata Doğruel’in 2019 - 2031 yılları arasında devam eden, birbirinden farklı, 40 günlük, uzun süreli performanslarından oluşan ‘40’, ismini 40 sayısının farklı kültürlerdeki kadim tarihinden referansla alır. 40’ın mistik doğasına dair bir vurgulama ile performans sanatı disiplini kapsamında 40 sayısının hikâyesini yeniden oluşturur. Performansın dönüştürücü özelliğini yansıtabileceğine inandığı, 12 yıllık uzun soluklu bir sorgulama olan ‘40’, zihinsel ve fiziksel zorlukların uzun süreler ile birleşmesiyle iç içe geçmiş, öngörülebilen ya da tahmin edilemez birçok performansı içinde barındırır. ‘40’ serisi 2031 yılında sanatçının 40 yaşına basmasıyla sona erer.
‘40’ serisinin ilk performansı olan “Işık Kaynağı” ise sanatçının pandemi öncesinden itibaren toplumdan izole bir yaşam sürdüğü üç yıllık dönemde, zihninde tekrarlanan “insan insanın ışığıdır” düşüncesi üzerinden doğar. Sanatçı, 40 gün boyunca karanlık bir odada yaşamını sürdürür ve bu oda sadece seyircinin getirdiği mum ile aydınlanır.
Müzecilik kavramının da sınırlarını yoklayan, alışılmış geleneksel sergileme metodlarının dışına çıkan performans, yaşamsal bir deneyim sunar. Müzenin, 7 gün, 24 saat, 40 gün boyunca kapılarını aralıksız olarak açık tutacak olması dünya performans sanatı tarihinde önemli bir girişim olup disiplinin gelişimi ve geleceği için soluk getirmeyi amaçlar.
Ata, performans sanatına bakışını “Performanslar arasında sürdürdüğüm yaşam, sadece bir sonraki performansı beklemek ve ona hazırlanmak demek, esas dünyam, hayatım performansı icra ettiğim, içinde olduğum zamanlar.” olarak açıklar.
Seyirciye Not:
Evime hoş geldin.
Lütfen kendi evindeymiş gibi rahat hisset. Dolaşabilir, oturabilir, etrafı inceleyip eşyalara dokunabilir, kurallar dahilinde dilediğin gibi davranabilirsin. Emin ol, hoş karşılanacaksın.
Aralıksız gece gündüz 40 gün boyunca, burada, karanlık odada kalacağım. Sadece sen, yanında getireceğin bir mum ile içeriyi aydınlatabileceksin.
Aynı anda birden fazla insan odada mum yakabilir; ancak tek bir kişi tarafından aynı anda birden fazla mum yakılamaz.
Mumu ile gelenlerin fotoğrafını çekip duvara asacağım. Fotoğrafını çektikten sonra üzerine mumu getirenin ismini ve bunun odayı aydınlatan kaçıncı mum olduğunu yazacağım.
Mum ile geçireceğin süre boyunca dikkatli olmanı, mümkünse mumunu sahipsiz bırakmamanı rica ediyorum. Sahipsiz görünen mum var ise söndüreceğim. Sen yoksan, ışığın da olmayacak.
Bu sebeple, odadan ayrılırken de mumunu kendin söndürmelisin. Söndürdüğün mumu, odanın çıkışında bulunan kutuya bırakabilirsin.
Bu oda; geceler de dahil olmak üzere, 40 günlük süreç boyunca, 960 saat, kesintisiz olarak senin ziyaretine açık olacak. Geldiğinde uyuyor olursam ve dışarıda gündüz vakti ise istersen beni seslenerek uyandırmayı deneyebilirsin.
Seni, sadece bu odayı ışıklandırman için beklemiyorum. Odaya mumsuz da girebilir, benimle karanlığı da paylaşabilirsin. Ancak eğer 40. güne ulaşabilirsem, performansın son günü olan 17 Aralık’ı sadece mumu ile gelenlerle paylaşacağım.
Ben tüm süreç boyunca konuşmayacak, sadece yazı ile iletişim kuracağım.
Burada, 40 gün boyunca bir odayı aydınlatmanın ötesinde; varlığınızla aslında bir yaşamı aydınlatacaksınız. Süreç size ait.
Ben 17 Aralık’a kadar bu odadayım ve gece gündüz sizi bekliyorum.
Sevgiyle,
Ata
Performans mekanına girmeden önce bilmeniz gerekenler:
Performans mekanının tamamen karanlık olduğunu hatırlatırız. Performansın deneyimlenmesi ile ilgili sorumluluk sadece size aittir.
Karanlık ve kapalı mekan korkusu olan kişilerin, hamilelerin, panik atak, epilepsi ve kalp hastalıkları olanların odaya girmesi önerilmez.
18 yaşından küçükler performans mekanına giremez.
Performans mekanına telefon, fotoğraf makinesi, kamera, çanta, poşet vb. eşyalar ile girilemez. Tüm eşyaların emanet dolabına bırakılması gerekmektedir.
Mum ışığı dışında herhangi bir ışık kaynağı (çakmak, kibrit, fener vb.) kullanılamaz, mekana ışık kaynağı olarak sadece mum getirilebilir.
Işığı depolama ve karanlıkta yansıtma özelliği olan giysi ve aksesuarlar ile mekana girilemez.
İçeri mum ile girdiyseniz çıkarken mumunuzu mutlaka söndürmeniz gerekmektedir.